Ziemia przodków. Burakówka

Opublikowane przez Bartosz Małłek w dniu

Genealogia, to nie tylko ludzie, daty i zdarzenia. To także miejsca. Zapraszam na cykl „Ziemia przodków”.

Moja rodzina po kądzieli od stuleci mieszkała w jednym miejscu. Zapewne gdyby nie przesiedlenia to nadal by tam mieszkali.
Miejscem tym była miejscowość o nazwie Burakówka. Znajduje się ona obecnie na terenie Ukrainy (48°54’45.34″N 25°35’21.42″E).
Przed II wojną światową w II Rzeczpospolitej wieś należała do województwa tarnopolskiego, powiatu zaleszczyckiego oraz gminy Koszyłowce.

Mapa pochodzi z Bazy Miejscowości Kresowych http://www.kami.net.pl/kresy/

Burakówka leży nad rzeką Dżuryn, która jest dopływem Dniestru o długości 51 km. Wieś znajduje się 34 km na południowy zachód od Suchostaw, 43 km na południe od Tarnopola, 34 km północ północny zachód od Zaleszczyk oraz 14 km na północny zachód od Tłustego.

Przynależność administracyjna katolicka: Metropolia Lwowska, Arichidiecezja Lwowska oraz Dekanat Jazłowiec.
Kościół parafialny z 1881 roku zamieniony po 1945 roku na magazyn i gruntownie przebudowany. Do 1905 roku Burakówka należała do parafii Jazłowiec, następnie po 1905 stanowiła odrębną parafię św. Józefa.

Mapa pochodzi z Bazy Miejscowości Kresowych http://www.kami.net.pl/kresy/

Przynależność administracyjna unicka (greckokatolicka): Metropolia Galicyjsko-Lwowska, Eparchia Stanisławowska oraz Dekanat Zaleszczyki.

1929 – Księga Adresowa Polski

W XLI tomie Polskiego Słownika Biograficznego można przeczytać o Bogdanie Spendowskim (Spędowski), pierwotnie Szeferowicz (Seferczyk, Seferowicz, Szeferowic) Bogdan (Astwadzadur, Bohdan, Theodat) h. Pobóg (zm. między 1690 i 1694), wójcie jazłowieckim, tłumaczu języka tureckiego, sekretarzu królewskim, pośle polski do Turcji. Urodzonym w Armenii, w zamożnej rodzinie, która w 1. poł. XVII w. przeniosła się do Rzeczpospolitej i osiadła w nowo powstałej kolonii ormiańskiej w Jazłowcu. Był synem ormiańskiego wójta Jazłowca Sefera i początkowo nazywano go Szeferowiczem. Miał trzech braci: Tomasza, Jana i prawdopodobnie Stefana.
Można przeczytać o sumie 3060 złotych polskich złożonych u Stanisława Koniecpolskiego i ulokowanej we wsi Burakówka:

Dn. 5 XII 1681 Koniecpolski nadał S-emu przywilej na używanie wieży solnej w star. dolińskim (co 12 XI r.n. potwierdziła wdowa Katarzyna Koniecpolska, a 24 VI 1684 – Jan Wielopolski, kanclerz w. kor. i kolejny star. doliński). Dn. 5 XI 1682 Jan Aleksander Koniecpolski star. baliński poświadczył S-emu sumę 3060 złp. złożoną niegdyś u S. Koniecpolskiego i ulokowaną na wsi Burakowce, przenosząc ją na część Jasionowa.

Mapa pochodzi z Bazy Miejscowości Kresowych http://www.kami.net.pl/kresy/

1914- „Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, tom I”

Losy Burakówki są ściśle związane z Jazłowcem. Prawdopodobnie wieś została założona ok 1666 roku przez Ormian. Zapewne wspomniany powyżej wpis ma z tym związek. Nazwa miejscowości prawdopodobnie pochodziła od pobliskich borów. Tę tezę może potwierdzać nazwa występująca „Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, tom 1” gdzie obok właściwej nazwy występuje „Borakówka”. Ormianie uciekając przed hordami mongolskimi osiedlili się na tych polskich ziemiach. Następnie na te tereny przybyli osadnicy z polski, z kieleckiego, lubelskiego, a także osiedlili się Rusini. Zdaje się, że mogło to nastąpić dopiero po roku 1699, gdyż wcześniej Podole było dość wyludnione m. in. w wyniku Powstania Chmielnickiego, a także zajęte przez Imperium Osmańskie.  Dopiero po pokoju w Karłowicach w 1699 roku całe Podole powróciło do Korony.
Pisze o tym m. in. Dariusz Kołodziejczyk w swojej książce „Ejalet kamieniecki” o sytuacji Podola pod panowaniem tureckim:

Nie ulega jednak wątpliwości, że w 1700 r. władze Rzeczypospolitej, szlachta i magnateria stanęły przed koniecznością ponownej kolonizacji tego województwa. Na Podole ściągać zaczęli chłopi z Rusi, Wołynia, Mazowsza, Rosji i Mołdawii licząc na uzyskanie tu długich okresów wolnizny.


Właścicielami Burakówki byli m. in. Antoni Romaszkan, Mieczysław Piniński oraz Maria hrabina Bonda.

Przed 1945 rokiem połowę mieszkańców stanowili Polacy. Obecnie w Burakówce znajduje się dość dobrze zachowany cmentarz z ok 150 polskimi nagrobkami.
Po 1945 rokiem Polacy zostali przesiedleni.
W 1914 roku Burakówka liczyła 1286 mieszkańców.
W 1929 roku Burakówka liczyła 1703 mieszkańców.
Obecnie w Burakówce mieszka ok 850 mieszkańców.

 

Burakówka – lata 1925-1935. Fot. fotopolska.eu ze zbiorów kuzyna Tomasza Skrzypnika

 


Bartosz Małłek

Urodzony w Opolu, pochodzi z Tarnowa Opolskiego. Absolwent Uniwersytetu Opolskiego na kierunku Politologia o specjalizacji dziennikarskiej. Pilot wycieczek, organizator, animator kultury, społecznik, podróżnik, genealog. Prezes Fundacji Czas Podróżników. Doktorant w zakresie historii na Uniwersytecie Opolskim. Zajmuje się problematyką przesiedleń ze wschodu po 1945 roku, emigracją, genealogią, genealogią genetyczną, a także historią Słowian i Wikingów.