Genealogia, to nie tylko ludzie, daty i zdarzenia. To także miejsca. Zapraszam na cykl „Ziemia przodków” oraz do gniazda mojej rodziny po mieczu – Sypniewa.
Piękna okolica i wzgórza morenowe.
Moja rodzina po mieczu od stuleci mieszkała w jednym miejscu. Dopiero industrializacja i pęd do miast to zmieniły.
Sypniewo to wieś położona w województwie kujawsko-pomorskim, powiecie sępoleńskim oraz w gminie Więcbork. Miejscowość znajduje się 12 km od Więcborka oraz 20 km na wschód od Złotowa. Położona jest na Pojezierzu Krajeńskim, a także leży w granicach Krajeńskiego Parku Krajobrazowego. Sypniewo leży na Ziemi Krajeńskiej, była to kraina historyczna w Polsce, zamieszkana przez plemiona słowiańskie. W II połowie X wieku Krajna została włączona w skład państwa Polan. Po czym utracona i odzyskana w XII wieku. Nazwa wywodzi się od tego, że Krajna znajdowała się zawsze na skraju państwa Polan. Często przechodziła z rąk do rąk. Po rządach Polan ponownie zostaje zdobyta i przyłączona do państwa zakonu krzyżackiego. Wreszcie od 1314 roku zostaje odbita i przyłączona do województwa kaliskiego i stąd jest często uznawana za część Wielkopolski. Ja dla bezpieczeństwa zawsze mówię, że Krajna leży w historycznej Wielkopolsce. W wyniku rozbiorów Sypniewo znalazło się w Prusach. Weszło w skład prowincji Westpreußen (Prusy Zachodnie) oraz należało do powiatu Flatow (Złotów). Po 1920 roku Sypniewo wraca do Polski.
W według spisu z 2011 roku w Sypniewie było 1641 mieszkańców.
Współrzędne geograficzne: 53°22′16″N 17°19′25″E.
Do 1821 roku Sypniewo należało do diecezji gnieźnieńskiej, archidekanatu kamieńskiego, dekanatu łobżenicki. Po 1821 roku diecezja chełmińska, dekanat kamieński.
Sypniewo zaznaczone na czerwono. Po prawej na dole Więcbork. Po lewej na dole Złotów. Po prawej na górze Kamień Krajeński. Wycinek z mapy Friedricha Schroettera wydana (1802-1812) ze zbiorów Repozytorium Cyfrowego Instytutów Naukowych.
Kościół pod wezwaniem św Katarzyny.
Pałac w Sypniewie.
Pierwsze wzmianki o Sypniewie miały miejsce już w 1380 roku, Sypniewo występuje w nich jako własność Janka z Sypniewa. Nie mniej jednak badania archeologiczne potwierdzają, że osadnictwo znajdowało się tutaj już od epoki żelaza.
W okolicy przeważają ziemie piaszczyste. W Sypniewie znajduje się parafia św. Katarzyny Aleksandryjskiej założona w XIII- XIV wieku. W XVI wieku istniała w Sypniewie gmina braci czeskich. W 1781 roku na fundamentach starego kościoła powstaje kościół pod wezwaniem św Katarzyny. Został on zbudowany w stylu barokowym w konstrukcji szkieletowej (mur pruski) i przetrwał do obecnych czasów. Od 1858 roku przy kościele istniało bractwo trzeźwości. Od XIV do XVI wieku Sypniewo należało do rodziny Runge-Sypniewskich. Jednym z właścicieli miał być rycerz Dobiesław Runga z Sypniewa herbu Odrowąż. Blisko związany był z czołowymi przedstawicielami miejscowej elity. W 1426 roku, był wicesędzią w Nakle. Dobiesław zmarł przed 22 maja 1432 roku (wtedy odbyła się sprawa spadkowa po nim). Wysokie urzędy nie przeszkodziły mu w awanturniczym stylu życia. Miał być m. in. rozbójnikiem rabując okolicę. Z drugiej strony ufundował parę kościołów. Następnie właścicielami Sypniewa byli Witosławscy, Białośliwscy oraz Działyńscy. Od 1711 roku miejscowość trafia do rodziny Goetzendorf-Grabowskich. W 1722 roku właścicielem Sypniewa został Andrzej Teodor Grabowski sędzia ziemski w Człuchowie. Niestety w roku 1824 roku Józef Goetzendorf-Grabowski w celu ratowania swojego zadłużonego majątku sprzedaje Sypniewo Bankowi Królewskiemu w Berlinie. Ten z kolei oddał majątek w dzierżawę Albertowi Wilckensowi oraz Franzowi Nagel. Do 1849 roku majątkiem zarządzał Nagel, po czym wdowa po Wilckensie odkupiła od niego majątek. Rodzina Wilckensów rządziła Sypniewem do 1945 roku. Rodzina ta z jednej strony zasłużyła się dla miejscowości m. in. przebudowując oraz rozbudowując pałac. Fritz Wilckens odkrył i udokumentował krąg kamienny oraz kurhan w pobliskim Dorotowie. Był także związany z lożą masońską, której spotkania miały się odbywać w pałacu sypniewskim. Pod koniec życia udało mu się uzyskać tytuł szlachecki. Z drugiej jednak strony zapisała również niechlubne karty historii. Hans Jurgen von Wilckens syn Fritza oraz ostatni właściciel Sypniewa jako oficer SS zasłynął jako prześladowca polskiej ludności. Hans zbiegł z Polski i nigdy nie odpowiedział za swoje czyny. Sypniewo w 1920 roku wróciło do Polski. Pałac został przejęty przez Skarb Państwa i zostało w nim utworzone Technikum Rolnicze. Obecnie pałac jest dzierżawiony. Mieści się w nim hotel oraz restauracja, a dzierżawcy starają się przywrócić mu dawny blask.
W „Księdze adresowej Polski z 1929 roku” znalazłem informację o tym, że moi krewniacy Tomas J. (Jan?) był szewcem, a bracia Tomas mieli wyszynk trunków.
Wspominałem w innym artykule, że miałem na początku małe problemy w lokalizacji właściwego Sypniewa. Na szczęście w końcu się udało, a ja miałem okazję odwiedzić ziemię ojców na rowerze, a nawet znaleźć się w miejscu gdzie stał dom moich prapradziadków i porozmawiać z ludźmi, którzy odkupili od mojej rodziny to miejsce. Zresztą jak się potem okazało to również rodzina.
Urodzony w Opolu, pochodzi z Tarnowa Opolskiego. Absolwent Uniwersytetu Opolskiego na kierunku Politologia o specjalizacji dziennikarskiej. Pilot wycieczek, organizator, animator kultury, społecznik, podróżnik, genealog. Prezes Fundacji Czas Podróżników. Doktorant w zakresie historii na Uniwersytecie Opolskim. Zajmuje się problematyką przesiedleń ze wschodu po 1945 roku, emigracją, genealogią, genealogią genetyczną, a także historią Słowian i Wikingów.
W tym roku obchodzimy 100 rocznice powstania Związku Polaków w Niemczech, a także 99 rocznicę powstania Dzielnicy I Związku Polaków w Niemczech z siedzibą w Opolu.
Można się zdziwić jak wiele Opole ma wspólnego z tą organizacją polonijną.
Mógłbym powiedzieć, że po nic, bo jest na świecie wiele istotniejszych spraw, takich jak głód, kryzys, ekologia i wiele innych.
Nie mniej jednak coraz więcej ludzi się interesuje genealogią i przodkami.
Dziś mija 150 rocznica urodzin księdza Bolesława Domańskiego. Księdza Patrona zasłużonego dla Krajny i Związku Polaków w Niemczech, który obchodzi w tym roku 100 rocznicę powstania.
