Malczewski

Opublikowane przez Bartosz Małłek w dniu 10 maja 201910 maja 2019

Rodzina Malczewskich od co najmniej 1730 roku występuje w Sypniewie oraz na Krajnie. Rodzina ta miała w swoim gronie wiele osób, które zapisały się złotymi zgłoskami w historii. Znaną osobą, zwłaszcza na Opolszczyźnie, był Kazimierz Malczewski, działacz polonijny na Górnym Śląsku, dziennikarz i społecznik, organizator polskiego życia narodowego w II i III Rzeszy oraz w Republice Weimarskiej. Na temat mojego pokrewieństwa z nim pisałem już tutaj. Także jego córka, Lutosława Malczewska, była znana w Opolu. W Bydgoszczy znany był Alojzy Malczewski, który był zasłużonym mieszkańcem Bydgoszczy oraz działaczem towarzystwa gimnastycznego „Sokół”. Jego siostrzeniec Zbigniew Wicherek był literatem do reszty zakochanym w Bydgoszczy. Wymieniłem zaledwie parę osób. Zasłużonych Malczewskich lub ich potomków zapewne jest znacznie więcej i mam nadzieję, że będzie mi dane kiedyś ich odkryć i opisać.

Trop czeski

Nazwisko to pisano czasem także jako „Malczeski”. Często zastanawiam się czy ta rodzina nie ma swoich korzeni gdzieś w Czechach. W końcu pod koniec XVI wieku w Sypniewie mieszkali Czesi i Szkoci. Znaleźli się oni w Sypniewie za sprawą reformacji. Ważnym czynnikiem były także prześladowania religijne, które im groziły w ich rodzinnych stronach. Polska jawiła się wtedy jako przyjazny i tolerancyjny kraj, który od końca XV wieku zaczynał swój złoty wiek. Zatem trop czeski nie jest wykluczony.

Trop wielkopolski

Inny trop jest nie mniej ciekawy. 133 kilometry na południe od Sypniewa znajduje się miejscowość Malczewo. Z tej miejscowości pochodzi szlachecka rodzina Malczewskich herbu Abdank. W 1435 roku w aktach poznańskich wymieniany jest Jan z Malczewa. Malczewscy byli także elektorami reprezentującymi województwo kaliskie (1669, 1697, 1733). Reprezentowali oni także województwo poznańskie (1669, 1697), łęczyckie (1697), a także ziemię dobrzyńską (1697). Z rodu wywodził się arcybiskup warszawski oraz trzech kasztelanów.

W poszukiwaniu źródeł

Obok Malczewa znajduje się miejscowość Karsewo, z której pochodzi rodzina Karszewskich. Malczewscy z Sypniewa od pokoleń byli związani z moją rodziną Małek. Ta ostatnia znana była także pod nazwą Kars. Być może moje sypniewskie rodziny przybyły właśnie z okolic Malczewa.
Pod koniec XVII wieku Malczewscy opuszczają Malczewo. Czyżby część rodziny miała się przenieść w okolice Sypniewa? Do tej pory nie udał mi się odnaleźć dowodów na pochodzenie moich Malczewskich z Malczewa. Z pomocą może przyjść genetyka. Niebawem zbadam jednego z moich Malczewskich. Dla porównania zbada się także reprezentant rodziny pochodzącej z Malczewa. To da nam jednoznaczną odpowiedź w sprawie pochodzenia moich Malczewskich i ich ewentualnego połączenia z Malczewskimi z Malczewa.

Inni Malczewscy

Jeśli w Polsce pada nazwisko Malczewski, to w pierwszej chwili kojarzy się je ze znaną rodziną malarza Jacka Malczewskiego. Jest to stara, szlachecka rodzina herbu Tarnawa rodem z Małopolski. Chociaż wydaje się niemal pewne, że mamy tutaj do czynienia ze zbieżnością nazwisk, to interesujące mogłyby być wyniki badań DNA także tej linii. Niestety na chwilę obecną nie znam żadnego reprezentanta tej rodziny.

Podsumowanie

Być może już niedługo uda mi się rozwiązać zagadkę rodziny Malczewskich. DNA pomoże porównać ze sobą różne linie Malczewskich. Być może także Małki mają więcej wspólnego z Malczewskimi niż na to wskazuje genealogia. Genetyka to wspaniałe dopełnienie tradycyjnej genealogii, a ja posiadam coraz więcej materiału porównawczego, który daje coraz więcej odpowiedzi. Cieszę się z tego co do tej pory udało mi się odnaleźć, ale smuci mnie, że w naszej historii znajduje się tyle białych plam, które powstały na skutek bezpowrotnej straty wielu materiałów, które uległy zniszczeniu w wyniku wielu wojen i innych kataklizmów. Drogi Czytelniku, może właśnie Ty pochodzisz z rodziny Malczewskich i chciałbyś zbadać czy jesteś z nami spokrewniony? Napisz do mnie!