Mapa Schröttera

Opublikowane przez Bartosz Małłek w dniu

Genealogia to nie tylko metryki, to także wszelkie materiały pozametrykalne. Takim materiałem będą niewątpliwie mapy. Może nie dostarczają zbyt wielu informacji genealogicznych, ale tworzą tło naszych poszukiwań i niewątpliwie są źródłem ciekawym.

Dzisiaj opowiem o tzw. mapie Schröttera . Friedrich Leopold Reichsfreiherr von Schrötter (ur. 1 lutego 1743, zm. 30 czerwca 1815), był to baron Rzeszy, urodzony w majątku Wohnsdorf – obecnie: ros. Kurortnoje –
w Prusach Wschodnich między Frydlandem (niem. Friedland, ros. Prawdinsk) i Albergą (niem. Allenburg, ros. Drużba) był pruskim kameralistą, reformatorem i kartografem, a także członkiem Loży Masońskiej, tyle możemy dowiedzieć się z Wikipedii o twórcy słynnej mapy.

Mapę Schröttera uważana jest za najdokładniejszą mapę topograficzną Prus z przełomu XVIII/XIX w. Mapa ta miała zostać sporządzona do celów militarnych.

Oryginalna rękopiśmienna mapa podstawowa powstała w skali 1:50 000 i składała się z 145 arkuszy. Powstała także wersja w skali 1:150 000 składająca się z 25 arkuszy.
Mapa w większej skali została zdigitalizowana i jest dostępna w Internecie na wielu portalach.
Mapa powstawała w latach 1796-1802, a pełna nazwa brzmi: Karte von den Provinzen Litthauen, Ost und West Preussen u.d. Netz Distrikte auf befehl Ihrer Majestäten des Königs Friedrich Wilhelm II und Friedrich Wilhelm III auf Antrag des Staats Ministers und Departements Chefs Freiherrn von Schrötter in den Jahren 1796 bis 1802 vermessen und topographisch aufgenommen von Friedrich Bernhard Engelhardt Königlichem Kriegs und Domainen Rathe und Ban Director in Neu-Ost-Preussen”.

Mapa Schröttera 1:150 000

Przygodę z mapą należy zacząć od spisu treści. W przypadku tej mapy jest to pierwsza strona:

Mapa Schröttera 1:150 000. Źródło: https://rcin.org.pl/

Można skorzystać także z czytelniejszego spisu treści:

Spis treści na litewskim portalu http://maps4u.lt/

Kiedy odnajdziemy już interesujący nas fragment mapy możemy przejść do niego i cieszyć się poszukiwanym przez nas obszarem, ja znalazłem swoje Sypniewo:

Fragment mapy obejmujący Sypniewo i okolice. Źródło: https://rcin.org.pl/

Link do całej mapy: tutaj.

Mapa Schröttera 1:50 000

Uzyskałem informację, że oryginalna mapa Schröttera znajduje się w Staatsbibliothek zu Berlin. Wydawałoby się, że powinniśmy znaleźć tę pozycję w katalogu biblioteki. Nic bardziej mylnego. Mapa ta nie figuruje w katalogu biblioteki (przynajmniej ja jej tam nie znalazłem). Znalazłem kogoś, kto używał tej mapy w swojej pracy naukowej (nie związanej z historią). Uzyskałem informację, że mapa faktycznie znajduje się w tej bibliotece. Zatem zostało już tylko odnaleźć spis treści, aby wyszukać odpowiedni arkusz.

Spis treści na litewskim portalu http://maps4u.lt/

Znalazłem spis treści na litewskim portalu, ale nie byłem pewien czy faktycznie spis ten jest prawidłowy, teraz mogę stwierdzić, że śmiało możecie korzystać z tego spisu.

Jeśli macie już namierzony arkusz, należy przejść do zamówienia go. Teoretycznie istnieje formularz, który do tego służy, ale jak się okazało nie jest on właściwy i takie zamówienie zostanie przekazane do odpowiedniego działu. Dlatego sugeruję od razu napisać do właściwego działu na adres: Kartenauskunft (małpa) sbb (kropka) spk-berlin (kropka) de, należy podać pełną nazwę mapy „Karte von den Provinzen Litthauen, Ost und West Preussen u.d. Netz Distrikte auf befehl Ihrer Majestäten des Königs Friedrich Wilhelm II und Friedrich Wilhelm III auf Antrag des Staats Ministers und Departements Chefs Freiherrn von Schrötter in den Jahren 1796 bis 1802 vermessen und topographisch aufgenommen von Friedrich Bernhard Engelhardt Königlichem Kriegs und Domainen Rathe und Ban Director in Neu-Ost-Preussen” 1:50 000 oraz numer arkusza, który chcemy zamówić. Zamówienie nie jest bezpłatne, tutaj cennik https://www.bibliocopy.de/en/digitization.

Fragment mapy obejmujący Sypniewo i okolice. Źródło: Staatsbibliothek zu Berlin

Jeśli znacie inne ciekawe mapy piszcie!


Bartosz Małłek

Urodzony w Opolu, pochodzi z Tarnowa Opolskiego. Absolwent Uniwersytetu Opolskiego na kierunku Politologia o specjalizacji dziennikarskiej. Pilot wycieczek, organizator, animator kultury, społecznik, podróżnik, genealog. Prezes Fundacji Czas Podróżników. Doktorant w zakresie historii na Uniwersytecie Opolskim. Zajmuje się problematyką przesiedleń ze wschodu po 1945 roku, emigracją, genealogią, genealogią genetyczną, a także historią Słowian i Wikingów.